М.Н.Янтемирым шарныме лӱмеш

28.11.2017 | 1992 просмотра(ов)

Марий тӱвыра, сылнымут да шанче каваште волгалт йӱлышо шуко шӱдыр кокла гыч иктыже Михаил Николаевич Янтемир (1887-1938) лийын. Михаил Николаевич краеведенийлан чапле негызым пыштен. Марий республикыш 14 районым чумырен, ял-влакым ик каталогыш чумырен, мландын, чодыран могай улмыштым вискален шотлен. 1928 ийыште  «Марий автономный область» очеркым савыктен луктын.

20-30 ийлаште тудо экономист да географ семын  Марий область деч ӧрдыжтат палыме лийын. Тылеч посна  Янтемир шке пашалаштыже историй да демографий, фольклор да этнографий шотышто шуко йодышым рашемден.

М. Н Янтемирын  шочмыжлан тений шыжым 130 ий темын. Учёныйын  лӱмгечыже вашеш 21 ноябрьыште район кӱкшытыштӧ «Краеведы – исследователи малой Родины» лӱман научно-практический конференций  Морко районысо музейыште эртен.

Марий кундемым шымлыме, марий тӱвырам нӧлтал колтымо, кызытсе жапыште могай  паша ышталтеш тӱвыра тӧнежыште, школышто – тидын нерген кутыреныт толшо-влак.

Конференцийыш погыненыт район вуйлатыше-влак, районысо школлаште марий йылме да сылнымутым, марий калыкын историйжым туныктышо-влак, тоштерысе пашаеҥ-влак, библиотекарь-влак, йочасадысе пашаеҥ-влак, архив пашаеҥ-влак.

В. М. Васильев лӱмеш марий йылмым, сылнымутым, историйым шымлыше институтын вуйлатышыже Е. П. Кузьмин погынышо-влакым тыгай суапле паша тӱҥалтыш дене саламлен. Марий шымлыше институтын марий йылме пӧлка вуйлатышыже О. А. Сергеев поэт да туныктышо С. А. Мухин нерген докладым ямдылен. С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш книгагудын краеведений пӧлкан тӱҥ библиотекарьже Е. Г. Петрова «Научное наследие ученого-краеведа М. Н. Янтемира в фондах Национальной библиотеки им. С. Г. Чавайна» лӱман электронный выставкым ончыктен. Конференцийыште кок секций пашам ыштен. Коло утла докладым лудыныт.

23 ноябрьыште С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш книгагудын краеведений пӧлкаште «Марий краевед» клубын черетан заседанийже  Янтемирлан пӧлеклалтын. Тушко шымлыше ден студент-влак, Чавайн лӱмеш книгагудын пашаеҥже –влак кугу учёныйым шарналтыме лӱмеш, илыш корныжым шерын, акым пуэн, тудлан вуйым савалташ погыненыт. В.М.Васильев лӱмеш марий йылмым,сылнымутым,историйым шымлыше институт гыч Попов Никандр Семёнович ден Калинина Ольга Александровна , Т.Е.Евсеев лӱмеш кугыжаныш тоштер гыч Ольга Анатольевна Требушкова Михаил Николаевич нерген ойленыт.

Михаил Николаевич Янтемирын научный пашаже-влак Марий республикын экономика ден   тӱвыражым нӧлтымаште, пӱртӱсшым тӱзатымаште суапле полышым тачат пуат.

Mari