«У старт. 55+» Советский районын Каныме рӱдерыште

20.02.2020 | 1522 просмотра(ов)

 «Паша дене шочмо кундемна тӱзлана.

Кумда олыкна, яндар памашна.

Советский район. Тыште мыйын шӱм-чонем,

Мый тыште пашам ыштем, илем…»,

тыге серен ик почеламутыштыжо Лидия Иксанова.

2020 ий 25 январьыште Советский район 85 ияш лӱмгечыжым палемдыш. Кундемын эн кугу поянлыкше – калык. Тыште рушыжо, марийже, татарже ваш келшен, икте-весылан эҥертен илат.

Пургыж тылзын 14-ше кечынже С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын пашаеҥышт да «У старт 55+» проектыш коштшо-влак Советский районыш миен коштна. Йошкар-Ола гыч улыжат 40 километрым эртен, ме Советский поселкын А. С. Крупняков лӱмеш рӱдӧ книгагудо ончылно волышна. Книгагудым район администрацийын ончычсо пӧртешыже йӧнештарыме. Кажне пӧлкаште пеш моторын сӧрастарыме книга ончер, лудмо вер мемнам ӧрыктарышт. Книгагудын вуйлатышыже Надежда Ивановна Давыдова тыматлын вашлие, писатель А. С. Крупняков нерген оҥайын каласкалыш.

Книгагудо пелен Советский поселкын каныш рӱдерже верланен. Тыште ончыч икымше номеран школ лийын. Рӱдерын вуйлатышыжлан Валентина Ивановна Щербакова тырша. Кокымшо этажыште тоштер верланен. Тышке шуко ожнысо арверым чумырымо. Илыме пӧлем шке сынже ден ӧрыктарыш: вет тыште кажне арвержым ожнысо жаплан келыштарен вераҥдыме.

Тоштерын сотрудникше Вадим Вячеславович Казанцев Советский районын историйже, лӱмлӧ еҥже, война жапысе илышыже нерген каласкалыш.

Каныш рӱдер пелен «Пӱрымаш» («Судьба») клуб пашам ышта. Тудым Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже Галина Александровна Щербакова моштен вуйлата. Тудо шке «Кугезе кумыл» ансамбльже дене мемнам кинде-шинчал да шоҥешталтше пура дене вашлие, унам вашлийме мурым йонгалтарыш. Пӧлем покшелне конга шога. Коҥга ончылно – кӱэштме кинде, кӱжгинде, туара. Ик велыште тошто семынат, у семынат тӱрлымӧ марий тувыр, ончылсакыш, юмо лукыш сакыме солык шонанпыл семын волгалтын кечат. Ӱстембалне марий вургеман могай гына курчак-влак уке улыт! Ӱстелтӧрыштӧ – тутлын пушланыше коман мелна, шӱрашан мелна, подкогыльо, полан когыльо, пулашка муно. Чыла тидым Галина Александровнан уста кидше ямдылен. Ӱмыр мучкыжо поварлан ыштыше 72 ияш ӱдрамашын чулымлыкшым, лывырге кап-кылжым ончен, тудын кӧргӧ вийланже ӧраш веле кодеш.

Ынде коло ик ий Галина Александровна «Кугезе кумыл» фольклор ансамбльым вуйлата. Лач тудлан кӧра ты коллективым таче республикына мучко палат да пагалат. Тӱрлӧ фестиваль ден конкурслаште ансамбль кажне ийын гаяк усталыкшым очыкта. Тидын нерген шуко чап танык, таумут, диплом-влак палдарат. Теният нуно Куженер районышто эртыше «Коҥга пайремыште» ожнысо илыш-йӱлам эн сайын модын ончыктеныт.

«Кугезе кумыл» ансамбль мыланна Конга пайремын кумшо кечыжым, ужатымаш кечым, почын пуышт. Марий муро да куштымаш уна-влаклан пеш келшен, кумылыштымак налын, эсогыл нуно пырля шогалын кушташ тӱҥалыныт. Галина Александровналан да тудын вуйлатыме тӱвыра коллектившылан мемнам порын вашлиймыштлан кугу таум ойлена да суапле пашаштышт усталыкым, у кӱкшытым тыланена.

 

Материалым краеведений пӧлкан вӱдышӧ библиотекарьже Булыгина А. Н. ямдылен

Mari